Jidoka

Machines en operators het vermogen geven om te signaleren wanneer er een abnormale situatie optreedt en het werk direct stil te leggen. Dit maakt het mogelijk om kwaliteit in te bouwen in elk proces en de taken van mensen en machines van elkaar te scheiden, waardoor er efficiënter kan worden gewerkt. 

Jidoka is één van de twee pijlers van het Toyota Production System; de andere pijler is Just-in-Time. 

Jidoka vestigt de aandacht op de oorzaken van problemen; het werk wordt direct stilgelegd wanneer een probleem voor de eerste maal optreedt. Dat leidt tot verbeteringen in de processen doordat de grondoorzaken van defecten worden weggenomen. 

Jidoka wordt soms ook autonomisering genoemd, automatisering met menselijke intelligentie. Apparatuur krijgt namelijk het vermogen om autonoom goede onderdelen van slechte te onderscheiden, zonder dat daar een operator op hoeft toe te zien. Hierdoor is het niet meer nodig dat operators voortdurend machines in de gaten houden, wat grote productiviteitswinst oplevert doordat één operator verschillende machines kan bedienen. Dit wordt ook wel multiprocess handling genoemd. 

Het begrip jidoka stamt uit het begin van de twintigste eeuw, toen Sakichi Toyoda, de oprichter van de Toyota Group, een weefgetouw uitvond dat automatisch stopte als de draad brak. Vroeger produceerden weefgetouwen na het breken van een draad bergen gebrekkig weefsel, dus moest elke machine in de gaten worden gehouden door een operator. Dankzij de innovatie van Toyoda was er maar één operator nodig om verschillende machines te monitoren. In het Japans is jidoka een door Toyota gecreëerde term die precies hetzelfde wordt uitgesproken (en in het kanji bijna hetzelfde wordt geschreven) als de Japanse term voor automatisering, maar met de toegevoegde connotaties van menselijkheid en het creëren van waarde. 

De evolutie naar jidoka: