Poka-Yoke, wat in het Japans 'onbedoelde fout vermijden' betekent, is een Lean-principe gericht op het ontwerpen van processen en producten zodanig dat het onmogelijk wordt om fouten te maken. Het doel is om defecten te voorkomen, in plaats van ze achteraf te moeten opsporen en corrigeren.

Poka-Yoke-oplossingen zijn vaak eenvoudige en goedkope mechanismen die in een proces of product worden ingebouwd. De methode, ontwikkeld door Shigeo Shingo, is gebaseerd op twee hoofdtypen foutpreventie:

• Preventie: Dit zijn maatregelen die het onmogelijk maken om een fout te begaan. Het proces wordt fysiek of technisch geblokkeerd totdat de juiste actie is uitgevoerd.
• Detectie: Dit zijn maatregelen die een waarschuwing geven of het proces stoppen zodra een fout zich voordoet, zodat deze direct kan worden gecorrigeerd.

Voorbeelden van Poka-Yoke in het dagelijks leven:

• USB-stekkers: De vorm zorgt ervoor dat ze maar op één manier in de poort passen, waardoor schade aan de stekker of de poort wordt voorkomen.
• Wasmachines en magnetrons: Ze starten niet als de deur open is. Dit voorkomt ongelukken en schade.
• Auto's: Je moet het rempedaal indrukken voordat je de auto met een automatische versnellingsbak kunt starten, om te voorkomen dat de auto onbedoeld in beweging komt.
• Simkaarten: Het afgesneden hoekje zorgt ervoor dat de simkaart maar op één manier in een telefoon past.

‍