5× waardoor

De gewoonte om jezelf herhaaldelijk de waardoor vraag te stellen zodra je op een probleem stuit. Op die manier kom je verder dan de zichtbare symptomen en krijg je de grondoorzaken van een probleem boven water. 

Taiichi Ohno illustreert de werking van 5×waardoor aan de hand van dit voorbeeld over een machine die niet meer werkt (Ohno 1988, pag. 17): 

1. Waardoor stopte de machine? Hij was te vol geladen en de zekering is gesprongen. 

2. Waardoor was hij te vol geladen? De lager was niet goed genoeg gesmeerd. 

3. Waardoor was de lager niet gesmeerd? De smeeroliepomp pompte niet goed. 

4. Waardoor pompte de smeeroliepomp niet goed? De as van de pomp was versleten en rammelde. 

5. Waardoor was de as versleten? Er zat geen filter aan, zodat er metaalsplinters in kwamen.. 

Managers die zichzelf niet meerdere keren de waardoor vraag stellen, vervangen alleen de zekering of de pomp, waarna de fout opnieuw optreedt. Het aantal vijf is arbitrair. Het gaat er meer om dat je blijft vragen totdat je bij de grondoorzaak komt en die kunt elimineren.