Waarom de meeste strategieën falen op de werkvloer

Gepubliceerd op
December 1, 2025
Auteur
Michiel van Akkeren
Michiel van Akkeren
Michiel van Akkeren is Digital Marketing specialist bij het LMI
Deel dit artikel:

Je hebt maanden besteed aan het formuleren van de perfecte strategie. Consultants ingehuurd. Workshops gehouden. Visiedocumenten geschreven. Het strategieplan ligt er: ambitieus, analytisch onderbouwd, goedgekeurd door de board.

En dan...

Drie maanden later merk je dat er weinig is veranderd. Teams zijn bezig met "implementatie", maar de resultaten blijven uit. De operatie lijkt eerder te strijden tégen de strategie dan ermee. Medewerkers begrijpen niet wat die mooie woorden betekenen voor hun dagelijks werk. Klanten merken niets van je nieuwe koers.

Je bent niet de enige.

Onderzoek toont keer op keer aan dat 60-90% van de strategieën niet de beoogde resultaten oplevert. Niet omdat ze slecht zijn bedacht, maar omdat ze gebaseerd zijn op een fundamentele denkfout over wat strategie eigenlijk is.

De conventionele wijsheid die ons in de steek laat

De meeste business schools en MBA-programma's leren ons een simpel model:

Strategie = denken (belangrijk, gebeurt bovenin)
Operatie = doen (uitvoering, gebeurt onderin)

Strategie bepaalt wat winnen van verliezen onderscheidt. Alles daaronder: organisatie, processen, dagelijkse werkzaamheden, zijn mechanische beslissingen die dienen aan het strategische plan.

Het klinkt logisch. Het voelt zelfs aan als "zo hoort het".

Maar wat gebeurt er in de praktijk?

De CEO definieert veranderingen op hoog niveau. Deze worden via projecten, systemen en change management-trajecten door de organisatie gerold. Teams die waarde toevoegen worden geconfronteerd met ontwrichtende problemen die ze zo goed mogelijk moeten oplossen (of niet).

Het resultaat?

  • Enorme operationele kosten
  • Verstoorde werkprocessen
  • Gefrustreerde medewerkers
  • Ontevreden klanten
  • En uiteindelijk: een strategie die op papier bleef

Je zou kunnen zeggen dat dit "uitvoeringsproblemen" zijn. Maar wat als het probleem veel fundamenteler ligt? Wat als onze hele manier van denken over strategie verkeerd is?

Toyota's radicaal andere benadering

Er is één bedrijf dat deze traditionele scheiding tussen strategie en operatie nooit heeft omarmd: Toyota.

Gedurende 70 jaar heeft Toyota consequent zijn concurrenten verslagen. Niet omdat ze slimmere strategen in de boardroom hebben, maar omdat ze strategie fundamenteel anders begrijpen.

Bij Toyota is strategie geen document, het is een manier van denken en handelen die op elk niveau leeft.

John Shook, Toyota-veteraan en vooruitstrevend denker op het gebied van Lean, beschrijft het zo: Lean denken is een strategische benadering die fundamenteel verschilt van conventionele denkbeelden. Het gaat uit van het tegenovergestelde principe: strategie en operatie vormen elkaar. Het een is bepalend voor het ander én andersom.

Laat dat even bezinken.

Niet: strategie bepaalt operatie.
Maar: strategie en operatie ontwikkelen elkaar voortdurend.

Hoe werkt een Lean strategie in de praktijk?

Het verschil begint bij waar leiders hun tijd besteden.

De traditionele leider:

  • Brengt tijd door in vergaderzalen en met PowerPoints
  • Baseert beslissingen op rapporten en dashboards
  • Definieert verandering van bovenaf
  • Verspreidt deze via projectmanagers en change agents
  • Verwacht dat teams het uitvoeren

De Lean leider:

  • Gaat naar de Gemba (de plek waar het werk gebeurt)
  • Verzamelt feiten uit de eerste hand: bij klanten, op de werkvloer, bij leveranciers
  • Observeert waar teams dagelijks tegenaan lopen
  • Vraagt zich af: waarom lopen ze hier tegenaan?
  • Definieert uitdagingen op basis van deze inzichten
  • Ondersteunt teams bij het ontwikkelen van oplossingen

Dit klinkt misschien als "operationeel management", maar daar zit nu precies de revolutie: bij Lean is dit strategisch leiderschap.

Waarom? Omdat je hier de hiaten ziet tussen wat je belooft en wat je levert. Hier ontdek je welke klantbehoeften om meer flexibiliteit vragen. Hier merk je welke rigide aspecten van je organisatie meer competenties vergen.

Dit vermogen om te schakelen tussen het hoogste abstractieniveau en de kleinste details van het werk levert dieper strategisch inzicht op in wat de juiste problemen zijn om op te lossen, wat de minst verspillende oplossingen zijn en welke cruciale capaciteiten er moeten worden ontwikkeld.

De Find-Face-Frame-Form cyclus: van intentie naar actie

Maar hoe vertaal je strategische intentie naar concrete actie zonder de chaos van traditionele change management?

Lean strategie gebruikt de Find-Face-Frame-Form cyclus:

FIND (Vinden)

Creëer flow in je processen. Betere kwaliteit, grotere flexibiliteit. Niet als doel op zich, maar om je echte problemen te vinden. Flow is als het wegtrekken van het water: plotseling zie je waar de rotsen liggen die je niet eerder zag.

FACE (Onder ogen zien)

Daag jezelf en je teams uit om deze problemen onder ogen te zien. Niet wegkijken, niet relativeren, niet uitstellen. Dit vereist moed, want vaak zijn het ongemakkelijke waarheden over je product, je processen, of je organisatie.

FRAME (Kaderen)

Formuleer problemen op manieren die iedereen in zijn dagelijks werk kan herkennen. Niet: "We moeten innovatiever worden." Maar: "Klanten wachten nu drie dagen op een offerte terwijl concurrenten het in zes uur doen. Wat maakt dat bij ons zo langzaam?"

FORM (Vormen)

Geef nieuwe oplossingen vorm vanuit een cultuur van probleemoplossing op alle niveaus. Niet: oplossingen opleggen van bovenaf. Maar: teams ondersteunen bij het ontwikkelen van betere manieren van werken, gebaseerd op hun expertise en creativiteit.

En dan begint de cyclus opnieuw. Want elke oplossing brengt nieuwe inzichten, nieuwe problemen, nieuwe mogelijkheden.

Dit is geen theoretisch model, dit is wat Lean leiders dagelijks doen.

Waarom Lean strategie superieur is (zakelijk gezien)

Laten we even heel praktisch zijn. Als CFO, CEO of bestuurslid wil je resultaten zien. Terecht.

Het goede nieuws: een Lean strategie is zakelijk gezien een superieure benadering. Bedrijven die volledig op Lean overstappen laten hun concurrenten na verloop van tijd ver achter zich. Dit is meetbaar in alle conventionele prestatie-indicatoren:

  • Kortere cyclustijden: sneller van idee naar klant
  • Lagere defectpercentages: minder fouten, minder herwerk, minder kosten
  • Beter gebruik van geïnvesteerd kapitaal: meer output met minder middelen
  • Hogere bedrijfswaarde: duurzame groei in plaats van kortetermijnwinsten

Maar hier komt het cruciale verschil: deze resultaten zijn niet het doel van Lean strategie. Ze zijn het gevolg van een betere manier van denken.

Lean strategie zorgt voor:

Snelle verandering zonder ontwrichting
In plaats van big-bang transformaties die alles op zijn kop zetten, creëer je gedoseerde, gecontroleerde veranderingen die door teams zelf worden vormgegeven en in stand gehouden. Het werk blijft doorlopen. Klanten merken verbetering, geen chaos.

Diepere relatie van medewerkers met hun werk
Als mensen betrokken worden bij het oplossen van echte problemen in plaats van slachtoffer te zijn van opgelegde veranderingen, ontstaat er betekenis. Ze zien hoe hun bijdrage ertoe doet. Hun talent en passie worden ontwikkeld in plaats van genegeerd.

Continue innovatie op elk niveau
Innovatie is geen R&D-project meer, maar een dagelijkse praktijk. Elk team leert nieuwe, betere manieren van werken te vinden. Die kleine verbeteringen stapelen zich op tot organisatiebrede capaciteiten die concurrenten niet kunnen kopiëren.

Veerkracht en aanpassingsvermogen
Als je organisatie heeft geleerd te leren, om problemen te ontdekken, onder ogen te zien, te kaderen en op te lossen - dan kun je je aanpassen aan wat er ook komt. Dit is geen strategie voor de komende drie jaar. Dit is een strategie voor voortdurend succes.

De cruciale vraag die alles verandert

Als je één ding onthoudt van dit artikel, laat het dit zijn:

Welke hiaten bestaan er tussen je huidige situatie en wat je op basis van je strategie aan klanten probeert te leveren?

Niet: wat staat er in je strategiedocument?
Niet: wat heb je gepresenteerd aan de board?
Maar: wat zijn de concrete hiaten tussen belofte en realiteit?

Deze hiaten, niet je strategiedocument, bepalen waar je mee aan de slag moet.

En hier zit de kracht van Lean strategie: door voortdurend te schakelen tussen strategische intentie en operationele realiteit, blijven deze hiaten scherp in beeld. Je weet precies waar je staat. Je weet wat de volgende stap is. En je hebt teams die klaar zijn om die stap te zetten.

De persoonlijke transformatie die vooraf moet gaan

Hier komt de lastige waarheid: je kunt je organisatie niet transformeren zonder jezelf te transformeren.

Een Lean strategie vraagt om een fundamenteel andere manier van denken over:

  • Probleemoplossing: niet als iets wat je delegeert, maar als kern van leiderschap
  • Controle: niet via systemen en KPI's, maar via het ontwikkelen van competenties
  • Succes: niet in kwartaalcijfers, maar in groeiende capaciteiten
  • Je rol: niet als beslisser die antwoorden heeft, maar als coach die vragen stelt

Dit is geen makkelijke omslag. Het vraagt geduld. Het vraagt nederigheid. Het vraagt de moed om toe te geven dat het oude model, hoe vertrouwd ook, niet meer werkt.

Maar voor leiders die deze sprong durven maken, opent zich een nieuwe wereld.

Een wereld waarin strategie leeft in plaats van op de plank ligt. Waarin teams energie halen uit hun werk in plaats van gefrustreerd raken. Waarin klanten merken dat je echt anders bent dan de concurrentie. Waarin resultaten duurzaam zijn omdat ze voortkomen uit organisatiecapaciteiten in plaats van korte-termijn fixes.

Begin met één stap

Je hoeft niet morgen je hele organisatie om te gooien. Lean transformatie is zelf een Lean proces: stapsgewijs, lerend, aanpassend.

Begin hier:

  1. Ga naar de Gemba
    Blokkeer morgen twee uur in je agenda. Ga naar waar het werk gebeurt. Niet voor een rondleiding, maar om te observeren en vragen te stellen. Wat zie je? Waar lopen mensen tegenaan? Welke problemen lost je team dagelijks op die eigenlijk niet zouden moeten bestaan?
  2. Stel de vraag over hiaten
    Verzamel je managementteam. Leg je strategiedocument op tafel. Vraag: "Welke concrete hiaten zien we tussen wat hier staat en wat we dagelijks leveren?" Wees specifiek. Wees eerlijk.
  3. Kies één probleem
    Niet het grootste. Niet het makkelijkste. Maar een probleem dat belangrijk is én waar je invloed op hebt. Ga met het team dat dit probleem dagelijks ervaart in gesprek: "Hoe kunnen we dit samen oplossen?"
  4. Leer van wat gebeurt
    Wat ontdek je? Wat werkt? Wat niet? Welke aannames klopten niet? Welke nieuwe vragen komen boven? Dit is Find-Face-Frame-Form in de praktijk.

Eén stap. Eén probleem. Eén team.

Maar als je deze stap neemt, niet als oefening maar als nieuwe manier van werken, dan zet je iets in beweging dat niet meer stopt.

Slotgedachte: de revolutie begint van binnenuit

Jacques Chaize, een van de Toyota-leerlingen over wie we schrijven, realiseerde zich iets fundamenteels: om je organisatie te transformeren moet je allereerst jezelf transformeren.

Elke revolutie, Lean of anderszins, begint van binnenuit.

De vraag is niet of jouw organisatie klaar is voor Lean strategie.
De vraag is: ben jij klaar om anders te denken over strategie, leiderschap en je eigen rol?

Als het antwoord ja is (of zelfs een aarzelend misschien), dan nodigen we je uit voor een gesprek. Geen verkooppraatje, geen standaardoplossing. Maar een oprecht gesprek over de uitdagingen waar jij tegenaan loopt en hoe Lean denken daar wellicht bij kan helpen.

Want strategie die werkt begint met een leider die durft te leren.

Over het Lean Management Instituut

Wij helpen organisaties en leiders met het ontwikkelen van Lean thinking en Lean strategie. Niet via standaard trainingen of quick fixes, maar door samen op de Gemba te leren wat werkt in jouw specifieke context. Geïnteresseerd in een gesprek? Neem contact met ons op.

Geïnspireerd door de inzichten van Toyota-veteranen, Lean-denkers als John Shook, en decennia van ervaring met bedrijven die de transformatie naar Lean strategie hebben gemaakt.

Meer Lean nieuws

Bekijk alle blogs
Bedankt voor je inschrijving
Er ging iets fout, probeer het opnieuw.