Pacemakerproces

Elk proces binnen een value stream dat het tempo bepaalt voor de hele stroom. (Het pacemakerproces moet niet worden verward met een bottleneckproces, dat processen stroomafwaarts in ophoudt als gevolg van gebrek aan capaciteit.) 

Het pacemakerproces bevindt zich normaal gesproken in de buurt van het klantgedeelte van de value stream, vaak in de laatste montagecel. Als producten echter van een stroomopwaarts proces in een FIFO-volgorde naar het einde worden geleid, kan de pacemaker zich ook in dit stroomopwaartse proces bevinden.