Muda, mura, muri

Zie ook:

Drie termen die vaak samen worden gebruikt in het Toyota Production System (ook wel de drie M’s genoemd) en die tezamen verspillende handelingen beschrijven die geëlimineerd dienen te worden. 

Muda 

Elke activiteit die middelen consumeert zonder waarde te creëren voor de klant. Binnen deze algemene categorie is het handig om onderscheid te maken tussen type één muda, activiteiten die niet direct kunnen worden geëlimineerd, en type twee muda, activiteiten die snel kunnen worden geëlimineerd met behulp van kaizen. 

Een voorbeeld van type één muda zijn herstelwerkzaamheden na een gebrekkige behandeling in een verfcabine, die nodig zijn om een eindproduct te verkrijgen dat acceptabel is voor de klant. 

Doordat producenten al tientallen jaren tevergeefs op zoek zijn naar een adequaat verfproces voor fijne afwerking, is het niet waarschijnlijk dat dit type muda snel kan worden geëlimineerd. 

Voorbeelden van type twee muda zijn verschillende bewegingen van producten en voorraden tussen stappen in een productie- en montageproces. Deze stappen kunnen snel worden geëlimineerd met behulp van een kaizen workshop door productieapparatuur en operators in een soepel lopende cel onder te brengen. 

Mura 

Onregelmatigheid in een bewerking, zoals een grillige planning die niet wordt veroorzaakt door de vraag van de eindconsument maar door het productiesysteem, of een onregelmatig werktempo bij een bewerking waardoor operators zich eerst moeten haasten en daarna moeten wachten. Onregelmatigheden kunnen vaak door managers worden geëlimineerd als ze nivelleren en zorgvuldig aandacht besteden aan het werktempo. 

Muri 

Overbelasting van apparatuur of operators door hen een langere periode sneller of harder te laten werken dan het ontwerp van de apparatuur en/of fatsoenlijk personeelsmanagement toelaat. 

Muda, mura en muri samen 

Een eenvoudig voorbeeld laat zien hoe muda, mura en muri vaak in combinatie optreden, zodat de eliminatie van de één vaak ook leidt tot de eliminatie van de andere twee. 

Stel dat een bedrijf zes ton materiaal naar zijn klant moet transporteren. Eén optie is om alle zes ton op één vrachtwagen te laden en één rit te maken. Dit zou echter muri zijn, omdat de vrachtwagen (die berekend is op maximaal drie ton) dan overbelast zou raken. Daardoor is er kans op schade en uitval, die op hun beurt zouden leiden tot muda en mura. 

Een tweede optie is twee ritten maken, één met vier ton en de andere met twee. Dit zou mura zijn, want het feit dat het materiaal in ongelijkmatige aantallen bij de klant arriveert zou leiden tot opstoppingen bij het ontvangstdock, gevolgd door te weinig werk. Deze optie zou bovendien tot muri leiden, doordat de vrachtwagen op een van de ritten nog steeds overbeladen is, en ook tot muda; het onregelmatige werktempo zou verspillend zijn, doordat de medewerkers van de klant moeten wachten. 

Een derde optie is twee ton op de vrachtwagen laden en drie ritten maken. Dat zou misschien geen mura en muri zijn maar wel muda, omdat de vrachtwagen elke rit slechts gedeeltelijk vol zou zijn. 

De enige manier om muda, mura en muri te elimineren is drie ton op de vrachtwagen te laden (de gespecificeerde capaciteit) en twee ritten te maken. 

Lean Lexicon

Uitleg van de belangrijkste Lean begrippen online
Bekijk de gehele lexicon